1. Centralna Jednostka Koordynacyjna austriackiego Ministerstwa Finansów ds.
zwalczania nielegalnego zatrudnienia oraz austriackie Ministerstwo Spraw Socjalnych
potwierdziły, że przepisy znowelizowanej ustawy o zwalczaniu dumpingu płacowego
i socjalnego (Lohn- und Sozialdumping-Bekämpfungsgesetz, LSD-BG) znajdują zastosowanie
oprócz kabotażu także do transportu międzynarodowego. Literalne brzmienie ustawy wprost
wskazuje, że nie ma ona zastosowanie jedynie do ruchu tranzytowego. Austriackie przepisy
nie są na chwilę obecną przystosowane do stosowania w przypadku branży transportowej,
niemniej jednak trwają prace nad wprowadzeniem stosownych zmian. W najbliższym czasie
ma zostać opublikowana oficjalna informacja dotycząca w całości branży
transportowej.Austriackie Ministerstwo Spraw Socjalnych potwierdziło, że powyższe mimo
braku dostosowania do realiów branży transportowej skutkuje koniecznością zgłaszania
z osobna każdej operacji transportowej wykonywanej w Austrii.
2. Przed wykonaniem pierwszej operacji transportowej na terenie Austrii należy
wypełnić i wysłać formularz elektroniczny ZKO 3. Koordynującym organem kontrolnym
ds. przestrzegania postanowień zapisów ustawy o zwalczaniu dumpingu płacowego
i socjalnego jest Wiedeński Okręgowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Wiener
Gebietskrankenkasse, w skrócie WGKK), Wienerbergstrasse 15-19, A-1100 Wien, tel.:
(00431) 601 22 38 06, fax.: (00431) 601 46 13, e-mail: office@wgkk.at, Internet
www.wgkk.at
Działania kontrolne prowadzone są również przez zakłady ubezpieczeń zdrowotnych
(Krankenversicherungsträger), instytucje pełniące funkcje organów inspekcji pracy na
budowach (Bauarbeiter-Urlaubs- und Abfertigungskasse) oraz Federalne Ministerstwo
Finansów tzw. KIAB.
Do KIAB należy pisemnie zgłaszać:
• polskich pracowników delegowanych przez polskie firmy do Austrii w celu realizacji
określonych prac takich jak np. umowy o dzieło zleconej przez austriacką firmą tzw.
Generalunternehmer;
• pracowników prowadzących w Polsce własną działalność gospodarczą
i przyjeżdżających do Austrii indywidualnie w celu podjęcia pracy polegającej np. na realizacji
umowy o dzieło zleconej przez austriacką firmę tzw. Generalunternehmer.
Pisemne zgłoszenie do KIAB wypełnia polski pracodawca delegujący fachowców do pracy
w Austrii minimum na jeden tydzień przed rozpoczęciem pracy w tym kraju – jedynie
w szczególnie uzasadnionych przypadkach – krócej niż tydzień. Polski obywatel prowadzący
samodzielną działalność gospodarczą (firmę jednoosobową) w Polsce zamierzający pracować
w Austrii w zawodzie reglamentowanym wypełnia i przesyła do Federalnego Ministerstwa
Nauki, Badań i Gospodarki tzw. „grenzüberschreitende Dienstleistungsanzeige“.
Formularz zgłoszeniowy dla firm delegujących pracowników dostępny jest na stronie
internetowej Federalnego Ministerstwa Finansów www.bmf.gv.at – po prawej stronie ekranu
klikamy na „Formulare” i dalej w okienku wpisujemy ZKO3, generujemy formularz
i szczegółowo wypełniamy (dostępna jest wersja formularza w j. polskim jak również pomoc
online przy wpisywaniu poszczególnych pozycji, pominięcie niektórych informacji spowoduje
jego nieprzyjęcie) i przesyłamy go elektronicznie na adres Federalnego Ministerstwa
Finansów (KIAB):
Zentrale Koordinationsstelle
des Bundesministeriums für Finanzen
für die Kontrolle illegaler Beschäftigung
Brehmstrasse 14
A-1110 Wien
E-Mail: post.finpol-zko@bmf.gv.at
Fax.: (0043) 50233 5954194
Po elektronicznym przesłaniu (i wydrukowaniu przesyłki) przyjdzie potwierdzenie otrzymania
formularza przez KIAB wraz z numerem referencyjnym. Drukujemy i zachowujemy jego treść.
Federalne Ministerstwo Finansów (KIAB), po odnotowaniu wpływu wniosku, samo przesyła
go dalej do kompetentnego terytorialnie oddziału Urzędu Pośrednictwa Pracy – AMS
(www.ams.at ), w miejscowości, gdzie będą realizowane prace. Wymóg zgłoszenia polskich
pracowników do KIAB obowiązuje przez okres trwania realizacji austriackiego zlecenia
określonego w pisemnym kontrakcie zawartym pomiędzy polskim wykonawcą i austriackim
zleceniodawcą. Po przesłaniu wniosku polscy fachowcy mogą rozpocząć prace nawet
w przypadku, gdy ich polski pracodawca nie otrzymał jeszcze stosownego potwierdzenia –
w tym przypadku od oddziału Austriackiego Urzędu Pośrednictwa Pracy – AMS
(ArbeitsMarktService), na którego administracyjnym terenie jest realizowany kontrakt.
W przypadku, gdy Federalne Ministerstwo Finansów wspólnie z lokalnym oddziałem AMS
odmówią wydania stosownego potwierdzenia (np. zakwestionują kwalifikacje zawodowe
polskich fachowców, wysokość wynagrodzenia, brak polskiego dokumentu o ubezpieczeniu
w polskim oddziale ZUS w postaci karty A1), wówczas wszelkie prace realizowane przez
zgłoszonych pracowników muszą zostać przerwane. Kopie wypełnionych i przesłanych do
KIAB formularzy ZKO3 powinny być cały czas w posiadaniu polskich pracowników
delegowanym do pracy w Austrii.
3. Przepisy w obowiązującym brzmieniu dopuszczają pewne wyjątki odnośnie zgłoszeń, pod
postacią:
Zgłoszenia zbiorowego tj. w przypadku jednego przejazdu realizowane są dostawy do kilku
klientów austriackich.
W zgłoszeniu zbiorowym należy podać m.in.:
• miejsce rozpoczęcia pracy w Austrii (gdzie następuje przekroczenie granicy) oraz
miejsce zakończenia pracy,
• dokładną trasę przejazdu,
• wszelkie zaplanowane postoje, ewentualnie
• „wykres czas-droga“.
Zgłoszenia ramowego – jeżeli kierowca samochodu ciężarowego regularnie świadczy pracę
na terenie Austrii, realizując umowę o świadczenie usług zawartą z Pracodawcą działającym
na terenie Austrii (wg Działu Prawnego austriackiego Ministerstwa Spraw Socjalnych chodzi
w tym przypadku o sytuację, w której polski przewoźnik ma podpisaną umowę z jednym
podmiotem – austriackim lub zagranicznym – o świadczenie usług i wykonuje ją regularnie)
Pracodawca może złożyć ramowe zgłoszenie oddelegowania na okres do trzech miesięcy
i podać w tym zgłoszeniu wszystkich Pracowników, których zamierza zatrudnić.
W przypadku zgłoszenia ramowego muszą być takie same dane odniesione do zgłaszanego
okresu czasu:
• rozpoczęcie okresu oddelegowania podanego w zgłoszeniu
• rzeczywiste rozpoczęcie zatrudnienia przynajmniej przez jednego z podanych
w zgłoszeniu pracowników musi być takie samo.
Do zgłoszenia ramowego również należy wykorzystać „ogólny“ formularz zgłoszeniowy
ZKO 3. Dodatkowo do wyżej wymienionych informacji w zgłoszeniu ramowym należy
podać (w punkcie „Uwagi“) następujące dane:
• miejsce rozpoczęcia pracy w Austrii (gdzie następuje przekroczenie granicy) oraz
miejsce zakończenia pracy (lokalizacja miejsca załadunku i rozładunku)
• dokładna trasa przejazdu,
• ilość transportów na tydzień,
• czas trwania pracy na terenie Austrii (jak długo trwa praca w związku z transportem
w Austrii)
• nazwa / określenie zgłoszenia ramowego.
4. Wymagane dokumenty, które kierowca musi posiadać przy sobie:
• Zgłoszenie na właściwym formularzu, które musi zostać dokonane najpóźniej przed
wjazdem na terytorium Austrii;
• Dokumenty związane z otrzymywanym wynagrodzeniem w języku niemieckim,
tj. umowa o pracę (Arbeitsvertrag) lub dokładny opis praw i obowiązków służbowych danego
pracownika z podaniem wysokości wynagrodzenia (Dienstzettel);, karty czasu pracy
(Arbeitszeitaufzeichnung); listy płac (Lohnaufzeichnung); listy wypłat wynagrodzeń
(Lohnzahlungsnachweise) w postaci przelewów bankowych lub zakładowej listy wypłat
z kasy przedsiębiorstwa, zapisy wynagrodzeń i czasu pracy oraz dokumenty umożliwiające
skontrolowanie zakwalifikowania do danej kategorii płacowej (wg Działu Prawnego
austriackiego Ministerstwa Spraw Socjalnych, w przypadku zgłaszania jednorazowych
operacji transportowych posiadanie dokumentów potwierdzających czas pracy oraz
otrzymanie wynagrodzenia nie jest wymagane, bowiem wymóg ten dotyczy tylko sytuacji,
w których oddelegowanie nadal trwa, a stosowne dokumenty potwierdzają czas pracy
i wypłatę minimalnego wynagrodzenia w okresie oddelegowania);
• Dokumenty dotyczące zgłoszenia Pracownika do ubezpieczenia
społecznego (dokument ubezpieczenia społecznego E 101 zgodnie z rozporządzeniem (EWG)
nr1408/71, albo dokument ubezpieczenia społecznego A 1 zgodnie z rozporządzeniem (WE)
nr 883/04 dotyczący Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego), o ile
oddelegowany Pracownik nie jest objęty obowiązkiem ubezpieczenia społecznego w Austrii;
• Urzędowe pozwolenie na zatrudnienie delegowanego Pracownika w państwie, gdzie
siedzibę ma Pracodawca, o ile takie pozwolenie jest wymagane.
Wszystkie wymienionej wyżej dokumenty mogą zostać udostępnione w formie
elektronicznej na miejscu kontroli (udostępnienie elektroniczne oznacza, że dokumenty: a)
kierowca ma do dyspozycji w kraju np. na tablecie i b) w trakcie kontroli przekazuje je do
laptopa organu kontrolującego – przesłanie organowi kontrolnemu mailem z z biura
Pracodawcy za granicą lub tylko wgląd do treści na tablecie jest niewystarczające).
5. Obowiązek posiadania przedstawiciela – zdaniem Departamentu Prawnego
austriackiego Ministerstwa Spraw Socjalnych – przedstawicielem Pracodawcy jest zawsze
jeden z pracowników delegowanych. W przypadku delegowania kierowcy do pracy w
Austrii – przedstawicielem Pracodawcy będzie właśnie ten kierowca.
Autor: Karolina Wierzchowska,